Algemene dekkingsmiddelen

Op 1 juni 2022 is de meicirculaire 2022 gepresenteerd. De meicirculaire is gebaseerd op de Voorjaarsbesluitvorming van het Rijk. Deze circulaire is de ingewikkeldste sinds 20 jaar omdat het de herverdeling van het gemeentefonds bevat en de mutaties naar aanleiding van de Voorjaarsnota van het Rijk. Voor onze gemeente bevatte de circulaire de volgende mutaties:

Accres ontwikkeling (incl. Herverdeeleffect, uitnamen volkshuisvestingfonds en woningbouw impuls)
De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt nu nog voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van “trap op, trap af” (oftewel normeringssystematiek) hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds.
Vanaf 2026 zal het gemeentefonds niet langer meer volgens de normeringssystematiek geïndexeerd worden. Er zal geen volume accres (compensatie van de bevolkingstoename en reëel accres) meer berekend worden, alleen nog een nominaal accres voor de loon- en prijsontwikkelingen. Vanaf 2026 is het accres vastgezet op een plus van € 840 miljoen bovenop de stand van de miljoenennota 2022.
De accressen zijn tot en met 2025 hoger bijgesteld ten opzichte van de maartbrief. Het vastzetten van het accres voor 2026 betekent een nadeel ten opzichte van 2025.
Voor de voeding van de specifieke uitkeringen Volkshuisvestingfonds en Woningbouwimpuls wordt in de jaren 2023 t/m 2025 per fonds, per jaar € 125 miljoen onttrokken aan het accres.

Invoering nieuwe verdeling gemeentefonds

De invoering van de nieuwe verdeling van het gemeentefonds vindt plaats per 1 januari 2023. In deze meicirculaire is het herverdeeleffect (op basis van uitkeringsjaar 2022)  voor onze gemeente definitief vastgesteld op € 88 per inwoner negatief. Op de definitieve stand van de herverdeeleffecten is het ingroeipad gebaseerd. Het ingroeipad wordt beperkt tot 3 jaar, t/m 2025, op maximaal € 37,50 per inwoner. Ter compensatie van het overige nadeel ontvangen we een suppletie-uitkering. Naar aanleiding van de evaluatie van het nieuwe verdeelstelsel zal besloten worden over het verdere verloop van het ingroeipad (vanaf 2026) en hoe de suppletie-uitkering van dan nog € 1.605.347 afgebouwd wordt.

Lagere apparaatskosten (Opschalingskorting)
Het kabinet heeft besloten, net als voor 2020 t/m 2022, ook de oploop van de opschalingskorting voor 2023 t/m 2025 incidenteel te schrappen. Vanaf 2026 geldt vooralsnog, zoals voorzien, een korting van in totaal € 975 miljoen cumulatief. Het is aan een nieuw kabinet om te besluiten over de opschalingskorting voor 2026 en verder. Naar aanleiding van de Maartbrief was hiervoor al een raming opgenomen. Het gepresenteerde bedrag is het verschil tussen de raming naar aanleiding van de Maartbrief en het definitieve bedrag uit deze circulaire.

Jeugdzorg (landelijk coalitieakkoord)
Ter compensatie van de tekorten in de jeugdzorg wordt in 2023 incidenteel € 1,454 miljoen ter beschikking gesteld. In de kadernota 2023 is al een indicatief bedrag opgenomen voor 75% van deze extra middelen voor de gemeente Vught.
Bij het afsluiten van de hervormingsagenda wordt besloten over de extra middelen voor 2024 en verder. Het advies van de Commissie van Wijzen vormt het uitgangspunt. Omdat de uitkomsten van de Hervormingsagenda nog onzeker zijn is voor 2024 en verder 75% van het landelijke geraamde extra bedrag verwerkt in onze berekeningen.

Eigen bijdrage huishoudelijke hulp (landelijk coalitieakkoord)
In het landelijk coalitieakkoord is opgenomen dat het kabinet werkt aan een aanpassing van de eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp Wmo. De aanpassing dient vanaf 2025 te leiden tot een taakstellende besparing van € 95 miljoen. De gemeentefonds uitkering wordt vanaf 2025 met dit bedrag verlaagd.

Extra capaciteit Buitengewoon opsporingsambtenaren (Boa’s)
Boa’s zijn de in de afgelopen jaren steeds meer taken gaan uitvoeren. Deze middelen zijn bestemd voor (extra) capaciteit van BOA’s in de openbare ruimte.

Waardering Onroerende Zaken (WOZ) waardering en aanpassing rekentarieven
De marktontwikkeling van de WOZ-waarden wordt niet helemaal teniet gedaan door de aangepaste rekentarieven in de berekening van het gemeentefonds. De marktwerkingen bij woningen tussen 1 januari 2021 en 1 januari 2022 wordt geschat op 13,5% en voor niet-woningen op 1%.

Participatie
Naast de loon- en prijsstijging wijzigt dit bedrag door actualisatie van de verdeling van Wet sociale werkvoorziening (Wsw)-middelen. Daarnaast worden vanaf 2023 de budgetten van Nieuw Wajong en Nieuw begeleiding vanuit de integratie uitkering overgeheveld naar de algemene uitkering.

Voogdij 18+
Vanaf 2023 worden alle middelen voogdij 18+ voor onze gemeente overgeheveld vanuit de integratie uitkering naar de algemene uitkering.

Overige
Hieronder zijn verschillende mutaties van < € 15.000 bij elkaar opgeteld:

• Inburgering: leerbaarheidstoets.
• Valpreventie bij ouderen.
• Versterking dienstverlening gemeenten: systeemleren.
• Armoedebestrijding kinderen.

Aandachtspunten, ontwikkelingen en onzekerheden

• Het accres is berekend op de nu geldende afspraken. Er wordt nog gesproken over het vastzetten van het volumedeel van het accres t/m 2025. Dit kan leiden tot aanpassingen van het accres.
• In deze berekening is geen aframing voor onderuitputting geraamd, In de kadernota is naar aanleiding van de Maartbrief wel een afslag voor onderuitputting geraamd.
• Het ingroeipad voor het nadeel met betrekking tot de herverdeling van het gemeentefonds is voor 2026 en verder gelijk gehouden aan het nu bekende maximale herverdeeleffect na 3 jaar : € 37,50 per inwoner. Naar aanleiding van de evaluatie van het nieuwe verdeelstelsel zal besloten worden over het verdere verloop van het ingroeipad (vanaf 2026) en hoe de suppletie-uitkering , dan nog € 1.605.347, verder afgebouwd wordt. Dit kan nog leiden tot nadelige mutaties.
• Voor gemeenten met een beperkte financiële draagkracht en een lage economische status en voor krimpgemeenten geldt een aangepast ingroeipad voor het nadeel met betrekking tot de herverdeling van het gemeentefonds. Het verschil dat hierdoor ontstaat zal later nog verwerkt moeten worden en kan ook voor ons leiden tot een negatieve mutatie.
• Ondanks dat de afrekening onderuitputting BCF voor 2021 hoger is uitgevallen, is in de meerjarenbegroting jaarlijks € 125.000 geraamd voor de onderuitputting BCF.
• Omdat de uitkomsten van de Hervormingsagenda Jeugd nog onzeker zijn, is voor 2024 en verder 75% van het landelijke geraamde extra bedrag voor Jeugdzorg, berekend op basis van het nieuwe verdeelmodel, verwerkt in onze berekeningen.
• Over de resterende middelen voor de uitvoeringskosten klimaatakkoord vinden nog gesprekken plaats tussen onder andere VNG, IPO en het Rijk. Deze zullen eventueel later nog toegevoegd worden aan de gemeentefondsuitkering.
• Voor de transitiekosten in aanloop naar de invoering van de Omgevingswet worden bij de septembercirculaire 2022 middelen toegevoegd aan onze gemeentefondsuitkering. In de meicirculaire is een indicatie gegeven van € 294.324 voor onze gemeente. Dit is nog niet verwerkt.
• Voor de noodzakelijke voorbereidingen die getroffen moeten worden voor de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ontvangen we een bijdrage in 2022 en vanaf 2023 een jaarlijkse bijdrage voor het uitvoeren van de Wkb-take. Deze bedragen worden in de septembercirculaire verwerkt. In deze meicirculaire is een indicatie gegeven van de bedragen per jaarschijf voor onze gemeente : 2022 € 46.368 en 2023 en verder € 19.688 per jaar. Deze bedragen zijn nog niet verwerkt.